Sposoby na obniżenie podatku dochodowego PIT – kompletny przewodnik

Sposoby na obniżenie podatku dochodowego PIT – kompletny przewodnik

Zbliża się koniec roku, a Ty z niepokojem patrzysz na rosnącą kwotę dochodu w swojej firmie lub na pasku wynagrodzeń. Czy wiesz, że każdy tysiąc złotych powyżej progu 120 000 zł oznacza, że oddajesz fiskusowi aż 320 zł zamiast 120 zł? To ogromna różnica, która może kosztować Cię równowartość wakacji lub nowego sprzętu. Wielu podatników akceptuje ten stan rzeczy, nie zdając sobie sprawy, że polskie prawo oferuje cały wachlarz legalnych narzędzi do obniżenia PIT.

W tym kompleksowym przewodniku VATAX pokażę Ci krok po kroku, jak połączyć wszystkie dostępne strategie optymalizacji PIT. Przeanalizuję każdą z nich, podając konkretne przykłady, abyś mógł świadomie podejmować decyzje finansowe. Dowiesz się także, jak wykorzystać przepisy na swoją korzyść i zatrzymać w kieszeni nawet kilkanaście tysięcy złotych rocznie.

Dla kogo jest ten artykuł?

Ten artykuł jest dla Ciebie, jeśli:

• Jesteś na skali podatkowej (12%/32%) i Twój roczny dochód zbliża się do progu 120 000 zł.
• Prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą (JDG).
• Jesteś w związku małżeńskim i istnieje między Wami duża różnica w zarobkach.
• Wspierasz organizacje charytatywne, Kościół lub jesteś krwiodawcą i chcesz to odliczyć od podatku.

Ten artykuł NIE jest dla Ciebie, jeśli:

• Twoje dochody w całości mieszczą się w kwocie wolnej od podatku (30 000 zł).
• Rozliczasz się wyłącznie podatkiem liniowym lub ryczałtem.
• Szukasz informacji o podatku CIT (dla spółek).

W dalszej części artykułu przeanalizujemy 5 najlepszych sposobów na optymalizację PIT:

1. Wspólne rozliczenie z małżonkiem
2. Darowizny
3. Koszty w JDG
4. Jak legalnie uniknąć II progu podatkowego (32%)
5. Inne ulgi i odliczenia

‍

Wspólne rozliczenie z małżonkiem 2025 – kiedy się opłaca i jak to zrobić?

Wspólne rozliczenie to jedna z najpopularniejszych i najskuteczniejszych metod optymalizacji podatkowej w Polsce. Pozwala "uśrednić" dochody małżonków, co często prowadzi do znaczących oszczędności, zwłaszcza gdy jedno z Was zarabia dużo więcej.

Jakie warunki musicie spełnić, aby rozliczyć się wspólnie?

Aby skorzystać z tej preferencji, musicie spełnić kilka kluczowych warunków łącznie:

• Musicie być w związku małżeńskim i posiadać wspólność majątkową przez cały rok podatkowy, za który się rozliczacie. WAŻNE! Jeśli wzięliście ślub w trakcie 2025 roku, możecie rozliczyć się wspólnie, o ile od dnia ślubu do końca roku obowiązywała między Wami wspólność majątkowa.
• Oboje musicie być opodatkowani według skali podatkowej (stawki 12% i 32%).
• Musicie podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (być polskimi rezydentami podatkowymi) lub spełniać określone warunki dla rezydentów UE/EOG/Szwajcarii.
• Złożycie odpowiedni wniosek o rozliczenie, zaznaczając właściwe pole w zeznaniu rocznym PIT-36 lub PIT-37.

Kiedy wspólne rozliczenie jest wykluczone?

Niestety, nie każda para może skorzystać z tej opcji. Wspólne rozliczenie jest niemożliwe, jeśli chociaż jedno z Was rozliczało się podatkiem liniowym (19%), ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (z wyjątkiem najmu prywatnego) lub stosowało kartę podatkową.

Pamiętaj - zanim wybierzesz formę opodatkowania swojej firmy, przeprowadź symulację finansową uwzględniającą dochody Twojego małżonka. W niektórych przypadkach oszczędność na podatku firmowym jest znacząco mniejsza niż korzyść płynąca ze wspólnego rozliczania.

Jak działa mechanizm wspólnego rozliczenia?

Mechanizm jest prosty:

Krok 1: Sumujecie Wasze dochody (po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i innych ulg odliczanych od dochodu). 

Krok 2: Otrzymaną sumę dzielicie na pół. 

Krok 3: Od tej połowy obliczacie podatek według skali podatkowej (12% lub 32%). 

Krok 4: Obliczony podatek mnożycie przez dwa.

Kiedy wspólne rozliczenie opłaca się najbardziej?

Największe korzyści odczujecie w trzech sytuacjach:

1. Jedno z Was nie ma dochodów: Wtedy cały dochód pracującego małżonka jest dzielony na pół, co pozwala w pełni wykorzystać podwójną kwotę wolną od podatku (łącznie 60 000 zł).
2. Istnieje duża dysproporcja w dochodach: Jedno z Was zarabia znacznie mniej, np. poniżej kwoty wolnej od podatku.
3. Jedno z Was przekracza próg 120 000 zł: To klasyczny scenariusz, w którym oszczędności są największe. Dochód osoby lepiej zarabiającej jest "ściągany" w dół przez niższy dochód partnera, co pozwala uniknąć płacenia 32% podatku od nadwyżki (lub przynajmniej go obniżyć).

Jeśli chcesz poznać więcej szczegółów, wyliczenia i przykłady z życia wzięte oraz znaleźć odpowiedzi na nurtujące Cię pytania, zajrzyj do artykułu poświęconego w całości wspólnemu rozliczeniu z małżonkiem.

‍

Darowizny – jak pomagać i obniżyć podatek PIT?

Wspieranie ważnych dla Ciebie inicjatyw może przynieść nie tylko osobistą satysfakcję, ale również realne korzyści podatkowe.

Główny limit 6% dochodu

Większość darowizn, które możesz odliczyć w swoim rocznym PIT, objęta jest wspólnym limitem. Łączna kwota odliczeń z tytułu darowizn na:

• organizacje pożytku publicznego (OPP),
• cele kultu religijnego,
• honorowe krwiodawstwo,
• kształcenie zawodowe

nie może przekroczyć 6% Twojego dochodu w danym roku podatkowym.

Tabela 1: Przykładowe obliczenie limitu 6%

Wniosek: Mimo że przekazałeś 7 000 zł, od dochodu możesz odliczyć maksymalnie 6 000 zł, ponieważ tyle wynosi Twój limit 6%.

Darowizny na cele kultu religijnego 

Możesz odliczyć darowizny przekazane kościołom, związkom wyznaniowym i kościelnym osobom prawnym (np. parafiom, zakonom) na cele takie jak:

• budowa, remont lub wyposażenie kościoła,
• zakup przedmiotów liturgicznych.

Aby skorzystać z odliczenia, musisz posiadać dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego.

UWAGA!

Kluczowy jest tytuł przelewu! Aby darowizna została prawidłowo zakwalifikowana, w tytule wpisz ogólnie "darowizna na cele kultu religijnego". Unikaj zbyt szczegółowych opisów, które mogłyby zostać zakwestionowane przez urzędnika.

Wyjątek bez limitu – darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła

To jedna z najkorzystniejszych, a jednocześnie najmniej znanych preferencji podatkowych. Darowizny przekazane na działalność charytatywno-opiekuńczą prowadzoną przez kościelne osoby prawne (np. Caritas, parafie prowadzące jadłodajnie dla ubogich, domy opieki) możesz odliczyć od dochodu w pełnej wysokości, bez uwzględniania limitu 6%.

Różnica w odliczeniu może być ogromna, a zależy od właściwego sformułowania tytułu przelewu.

• Tytuł przelewu "Darowizna na cele kultu religijnego" → limit 6% dochodu.
• Tytuł przelewu "Darowizna na działalność charytatywno-opiekuńczą" → bez limitu (możesz odliczyć pełną kwotę darowizny).

Ulga dla honorowych krwiodawców

Jeśli jesteś honorowym dawcą krwi, wartość oddanej krwi lub jej składników również możesz odliczyć jako darowiznę. Wartość tę obliczasz jako iloczyn oddanych litrów i ustawowego ekwiwalentu, który wynosi 130 zł za 1 litr krwi lub jej składników (np. osocza).

• Mężczyzna może oddać rocznie do 2,7 litra krwi, co daje odliczenie w wysokości 351 zł (2,7×130zł).
• Kobieta może oddać rocznie do 1,8 litra krwi, co daje odliczenie w wysokości 234 zł (1,8×130zł).

Podstawą do odliczenia jest zaświadczenie z Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (RCKiK), które określa ilość oddanej krwi. Pamiętaj, że ta ulga wlicza się do ogólnego limitu 6% dochodu.

Jak dokumentować darowizny?

Aby odliczenie było skuteczne, musisz posiadać odpowiednie dokumenty:

• Darowizny pieniężne: Dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. Przekazanie gotówki uniemożliwia skorzystanie z ulgi.
• Darowizny rzeczowe: Umowa darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.

Nie musisz załączać tych dokumentów do zeznania PIT, ale masz obowiązek przechowywać je przez 5 następnych lat na wypadek kontroli.

‍

Koszty w firmie (JDG) – co i jak możesz odliczyć, by obniżyć podatek dochodowy?

Jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, koszty uzyskania przychodów (KUP) to Twoje najważniejsze narzędzie do obniżania podatku. Każda złotówka wydana na firmę i prawidłowo udokumentowana zmniejsza Twój dochód, a co za tym idzie – podatek, który musisz zapłacić.

Złota zasada kosztów uzyskania przychodów

Polska ustawa o PIT celowo nie podaje zamkniętej listy tego, co możesz "wrzucić w koszty". Zamiast tego, daje jedną, ogólną zasadę: kosztem jest każdy wydatek poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła.

Co to oznacza dla Ciebie? To, że ciężar udowodnienia, że dany wydatek był firmowy, a nie prywatny, spoczywa w całości na Tobie. Zakup nie jest kosztem sam w sobie – staje się nim dopiero wtedy, gdy potrafisz logicznie i wiarygodnie uzasadnić jego związek z prowadzoną działalnością. Dlatego kluczowe jest nie tylko to, co kupujesz, ale dlaczego to kupujesz i jak to dokumentujesz.

Dokumentacja to podstawa

Każdy wydatek, który chcesz zaliczyć do kosztów, musi być prawidłowo udokumentowany. Podstawą zapisu w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów (KPiR) jest:

• faktura z lub bez VAT,
• rachunek,
• umowa (np. umowa o dzieło),
• dowód opłaty za przejazd autostradą czy bilet z NIP-em sprzedawcy.

PAMIĘTAJ!
Przechowuj wszystkie dokumenty kosztowe przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Urząd Skarbowy może w tym czasie poprosić o ich przedstawienie.

Co możesz zaliczyć do kosztów w JDG?

Oto lista typowych wydatków, które bez problemu zaliczysz do kosztów firmowych:

• Towary handlowe i materiały: Wszystko, co kupujesz, aby odsprzedać lub wykorzystać do produkcji.
• Wynajem i media: Czynsz za biuro, lokal, opłaty za prąd, wodę, ogrzewanie, internet.
• Usługi: Księgowość, obsługa prawna w zakresie działalności, marketing, tworzenie strony internetowej.
• Sprzęt i oprogramowanie: Komputer, telefon, drukarka, specjalistyczne oprogramowanie, licencje.
• Szkolenia i edukacja: Kursy, studia podyplomowe, konferencje branżowe podnoszące Twoje kwalifikacje.
• Reklama: Kampanie w internecie, ulotki, wizytówki, reklama w prasie.

Samochód na firmę 

Jeśli używasz samochodu osobowego zarówno do celów firmowych, jak i prywatnych (tzw. użytek mieszany), wówczas możesz: 

• Odliczyć koszty eksploatacyjne (PIT): Możesz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów 75% wydatków związanych z eksploatacją auta. Dotyczy to paliwa, napraw, przeglądów, myjni, opłat parkingowych czy ubezpieczenia OC/AC.
• Odjąć podatek VAT: Masz prawo do odliczenia 50% kwoty VAT z faktur za zakup auta, paliwa i innych kosztów eksploatacyjnych. Pozostałe 50% nieodliczonego VAT-u możesz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu (w ramach limitu 75%).
• Wliczyć koszty amortyzacji: Jeśli samochód jest środkiem trwałym w Twojej firmie, możesz go amortyzować. Limit amortyzacji, którą możesz zaliczyć w koszty, wynosi 150 000 zł dla aut spalinowych i hybrydowych oraz 225 000 zł dla aut w pełni elektrycznych (limity te zmieniają się od 2026).

WAŻNE!

Jeśli chcesz odliczać 100% kosztów i VAT, musisz używać samochodu wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Wymaga to zgłoszenia pojazdu do urzędu skarbowego na formularzu VAT-26, prowadzenia szczegółowej ewidencji przebiegu pojazdu (tzw. kilometrówki) oraz stworzenia regulaminu użytkowania auta w firmie (więcej na ten temat znajdziesz w naszym artykule dot. tego, jak odliczyć 100% VAT od samochodu).

Pozostałe zakupy 

Czy możesz wrzucić w koszty drogi garnitur, zegarek smartwatch albo okulary korekcyjne? Odpowiedź brzmi: to zależy od Twojego uzasadnienia. Organy podatkowe zgadzają się, że wydatek musi być racjonalny i ekonomicznie uzasadniony. Np. jeśli pracujesz przy komputerze, a lekarz medycyny pracy zalecił Ci okulary do pracy, wydatek ten ma bezpośredni związek z zabezpieczeniem Twojej zdolności do generowania dochodu. Kluczem jest stworzenie logicznego i wiarygodnego dla urzędników powiązania między wydatkiem a Twoją działalnością. Zawsze więc zadawaj sobie pytanie: "Jak ten zakup pomaga mi zarabiać pieniądze lub chronić moje źródło dochodu?". Odpowiedź na to pytanie to Twoja linia obrony w razie kontroli.

‍

Jak uniknąć II progu podatkowego (32%)?

Wejście w drugi próg podatkowy to moment, którego obawia się wielu przedsiębiorców na skali podatkowej. Oznacza on, że każda złotówka dochodu powyżej 120 000 zł jest opodatkowana stawką 32%, a nie 12%. To ponad dwukrotnie wyższe obciążenie! Na szczęście, planując działania pod koniec roku, możesz legalnie obniżyć swój dochód i pozostać w niższym progu.

Strategia 1: Przyspiesz planowane wydatki 

Pod koniec roku warto sprawdzić, czy Twój dochód nie zbliża się do progu 120 000 zł. Jeśli tak, możesz legalnie obniżyć podstawę opodatkowania, przyspieszając niektóre wydatki firmowe.

Co możesz zrobić w grudniu?

• Zrobić niezbędne zakupy firmowe (sprzęt, meble - uważaj przy tym, by nie powstały środki trwałe, które nie wejdą w koszty!).
• Zatankować samochód firmowy.
• Opłacić usługi (subskrypcja oprogramowania, hosting strony internetowej, szkolenia).

Pamiętaj! 

Faktura wystawiona w grudniu 2025 roku może obniżyć dochód za ten sam rok – ale nie zawsze. Jeśli wydatek dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy (np. polisa ubezpieczeniowa na cały rok), koszt należy rozłożyć proporcjonalnie na miesiące, których dotyczy.

Strategia 2: Wykorzystaj jednorazową amortyzację

Amortyzacja polega na stopniowym zaliczaniu wydatku na środek trwały do kosztów. W niektórych sytuacjach możesz jednak ująć cały wydatek jednorazowo – w miesiącu, w którym zaczynasz korzystać z zakupionego sprzętu. To potężne narzędzie do generowania "papierowej straty" i obniżania dochodu w roku o wysokich przychodach.

Masz do dyspozycji trzy główne opcje jednorazowej amortyzacji:

1. Niskocenne środki trwałe (do 10 000 zł): Każdy składnik majątku o wartości do 10 000 zł (netto dla czynnych podatników VAT) możesz zamortyzować jednorazowo lub bezpośrednio zaliczyć w koszty w miesiącu zakupu.
2. Nowe środki trwałe (limit 100 000 zł): Każdy przedsiębiorca, niezależnie od statusu, może jednorazowo zamortyzować fabrycznie nowe środki trwałe z grup 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (np. maszyny, urządzenia specjalistyczne), których wartość początkowa wynosi co najmniej 10 000 zł. Roczny limit odpisów z tego tytułu to 100 000 zł.
3. Pomoc de minimis (limit 50 000 EUR): Jeśli jesteś małym podatnikiem (Twoje przychody ze sprzedaży w poprzednim roku nie przekroczyły ok. 8 569 000 zł) lub dopiero rozpoczynasz działalność, możesz skorzystać z jednorazowej amortyzacji w ramach pomocy de minimis. Limit wynosi 50 000 EUR, co w 2025 roku przekłada się na około 214 000 zł. Ulga ta dotyczy środków trwałych z grup 3-8 KŚT, ale wyklucza samochody osobowe.

Wyobraź sobie sytuację: Twój prognozowany dochód na koniec listopada to 150 000 zł. Oznacza to, że 30 000 zł wpadnie w próg 32%. W grudniu kupujesz nową maszynę produkcyjną za 100 000 zł, którą i tak planowałeś nabyć. Korzystając z jednorazowej amortyzacji dla nowych środków trwałych, wrzucasz całe 100 000 zł w grudniowe koszty. Twój roczny dochód spada do 50 000 zł, a Ty nie tylko unikasz progu 32%, ale płacisz podatek liczony od znacznie niższej podstawy.

Strategia 3: Sprzedaj stary środek trwały

Jeśli posiadasz w firmie stary, częściowo lub w pełni zamortyzowany sprzęt, którego już nie potrzebujesz, jego sprzedaż na koniec roku również może być skutecznym sposobem na obniżenie dochodu.

• Jeśli sprzedasz środek trwały, który nie jest jeszcze w pełni zamortyzowany, jego niezamortyzowana część staje się w momencie sprzedaży kosztem uzyskania przychodu.
• Jeśli sprzedasz go poniżej wartości księgowej netto (co może być uzasadnione np. stanem technicznym), wygenerujesz stratę na sprzedaży, która dodatkowo obniży Twój dochód z działalności.

‍

Inne kluczowe ulgi i odliczenia, o których musisz pamiętać w 2025 roku

Optymalizacja PIT wykracza poza omówione dota 4 strategie. Istnieje szereg innych odliczeń, które mogą dodatkowo zmniejszyć Twój podatek. Pamiętaj o nich, przygotowując swoje roczne zeznanie.

Ulgi o największym wpływie (odliczenia od podatku i zwolnienia)

Ulga na dziecko (prorodzinna)

To jedna z najkorzystniejszych ulg, ponieważ jest odliczana bezpośrednio od podatku, a nie od dochodu. Jej wysokość rośnie z liczbą dzieci:

• Na pierwsze i drugie dziecko: 1 112,04 zł rocznie na każde.
• Na trzecie dziecko: 2 000,04 zł rocznie.
• Na czwarte i każde kolejne: 2 700,00 zł rocznie.

Więcej szczegółów na temat tego odliczenia, znajdziesz w naszym artykule poświęconym uldze na na dziecko.

Zwolnienia z PIT do 85 528 zł ("Zerowy PIT")

To cztery preferencje, które pozwalają całkowicie uniknąć podatku od przychodów do kwoty 85 528 zł rocznie. Limit ten łączy się z kwotą wolną 30 000 zł, co w praktyce może dać nawet 115 528 zł dochodu bez podatku.

• Ulga dla młodych: Dla osób do 26. roku życia, obejmująca przychody z pracy, umów zlecenia, praktyk i staży.
• Ulga dla pracujących seniorów: Dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 dla mężczyzn), ale nie pobierają świadczenia i kontynuują pracę. (Więcej na temat ulgi dla pracujących seniorów)
• Ulga dla rodzin 4+: Dla rodziców i opiekunów prawnych co najmniej czworga dzieci. Limit 85 528 zł przysługuje każdemu z rodziców osobno. (Więcej na temat ulgi dla rodzin 4+)
• Ulga na powrót: Dla osób, które wracają na stałe do Polski po co najmniej 3 latach za granicą. Zwolnienie obowiązuje przez 4 kolejne lata. (Więcej na temat ulgi na powrót)

Ulgi dla przedsiębiorców i innowatorów

Oprócz standardowych kosztów, przedsiębiorcy mogą skorzystać ze specjalistycznych ulg promujących rozwój.

• Ulga B+R (badawczo-rozwojowa): Pozwala odliczyć od podstawy opodatkowania dodatkowo nawet do 200% kosztów kwalifikowanych, np. wynagrodzeń pracowników zaangażowanych w działalność B+R.
• Ulga IP Box: Umożliwia opodatkowanie dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (np. patentów, oprogramowania) preferencyjną stawką 5% (przeczytaj więcej o zmianach w IPBox i uldze B+R w osobnym artykule).
• Ulga na prototyp: Pozwala odliczyć dodatkowo 30% kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia go na rynek, przy czym odliczenie nie może przekroczyć 10% dochodu z działalności.
• Ulga na ekspansję: Daje możliwość odliczenia dodatkowo do 100% kosztów poniesionych w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów, z limitem odliczenia do 1 mln zł rocznie (więcej na temat ulgi na ekspansję)
• Ulga na robotyzację: Pozwala odliczyć dodatkowe 50% kosztów poniesionych na inwestycje w roboty przemysłowe. Ulga obowiązuje na wydatki poniesione do końca 2026 roku.
• Ulga sponsoringowa (na sport, kulturę i naukę): Przedsiębiorcy mogą odliczyć dodatkowe 50% kosztów poniesionych na wspieranie klubów sportowych, instytucji kultury czy uczelni wyższych (więcej na temat ulgi na sponsoring).
• Ulga na terminal płatniczy: Umożliwia odliczenie wydatków na zakup terminala płatniczego i kosztów jego obsługi. Limit odliczenia to 1 000 zł lub 2 500 zł rocznie (więcej na temat ulgi na terminal płatniczy).

Pozostałe ulgi i odliczenia od dochodu

Oprócz głównych preferencji podatkowych, istnieje kilka dodatkowych ulg, które mogą obniżyć Twój podatek, jeśli spełniasz określone warunki:

• Ulga na internet – pozwala odliczyć do 760 zł rocznie (lub 1 520 zł dla małżonków) za dostęp do sieci, maksymalnie przez dwa kolejne lata (więcej na temat ulgi na Internet).
• Wpłaty na IKZE – jedna z najprostszych metod obniżenia dochodu; limit w 2025 roku wynosi 10 407,60 zł dla osób prywatnych i 15 611,40 zł dla przedsiębiorców (więcej na temat ulgi na IKZE).
• Ulga rehabilitacyjna – dla osób z niepełnosprawnością lub ich opiekunów; obejmuje m.in. wydatki na leczenie, rehabilitację i dostosowanie mieszkania (więcej na temat ulgi rehabilitacyjnej).
• Ulga termomodernizacyjna – dla właścicieli domów jednorodzinnych; pozwala odliczyć do 53 000 zł na modernizację, np. ocieplenie, wymianę okien czy pompę ciepła (więcej na temat ulgi na termomodernizację).
• Składki na związki zawodowe – można odliczyć do 840 zł rocznie.
• Ulga abolicyjna – dla osób osiągających dochody za granicą; limit 1 360 zł.
• Ulga na zabytki – umożliwia odliczenie 50% wydatków na prace konserwatorskie przy zabytkach.
• Ulga odsetkowa – dotyczy kredytów mieszkaniowych zaciągniętych w latach 2002–2006 (obowiązuje do końca 2027 roku).

‍

Najczęstsze błędy przy obniżaniu podatku PIT – sprawdź, czy ich nie popełniasz

Optymalizacja podatkowa to świetne narzędzie, ale łatwo tu o pomyłkę. Unikaj tych najczęstszych błędów, aby Twoje rozliczenie było nie tylko korzystne, ale i bezpieczne.

BŁĄD #1: Błędne rozliczanie lub dokumentowanie ulg

Zdarza się, że podatnicy: 

• Odliczają ulgę na internet trzeci rok z rzędu, zapominając o limicie dwóch lat. 
• Przekraczają limit 6% na darowizny lub próbują odliczyć darowiznę przekazaną gotówką. 
• Korzystają z ulgi termomodernizacyjnej, nie mając na to faktur VAT.

Konsekwencja: Urząd Skarbowy zakwestionuje odliczenie i nakaże dopłatę podatku wraz z odsetkami. W skrajnych przypadkach może to być potraktowane jako próba wyłudzenia.

Jak tego uniknąć: Przed skorzystaniem z każdej ulgi dokładnie sprawdź jej warunki: limity kwotowe, czasowe i wymaganą dokumentację. Przechowuj wszystkie faktury i potwierdzenia przez 5 lat.

BŁĄD #2: Próba wspólnego rozliczenia przy ryczałcie lub podatku liniowym

Problem: Przedsiębiorca na podatku liniowym lub ryczałcie próbuje złożyć wspólne zeznanie z małżonkiem pracującym na etacie, licząc na oszczędności.

Konsekwencja: Zeznanie zostanie automatycznie odrzucone przez system. Urząd wezwie do złożenia korekty i osobnych deklaracji podatkowych, co może wiązać się z koniecznością dopłaty wysokiego podatku.

Jak tego uniknąć: wspólne rozliczenie jest możliwe tylko wtedy, gdy oboje małżonkowie rozliczają się na skali podatkowej. Wyjątkiem jest najem prywatny na ryczałcie, który nie blokuje tej możliwości.

BŁĄD #3: Brak uzasadnienia dla kosztów w JDG

Problem: Prowadzący JDG rzucają w koszty firmy wydatki o charakterze czysto osobistym (np. rodzinne wakacje, zakupy spożywcze, drogie hobby) bez żadnego powiązania z prowadzoną działalnością.

Konsekwencja: Podczas kontroli skarbowej takie koszty zostaną zakwestionowane i wykreślone z KPiR. Będziesz musiał zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami, a w przypadku dużych kwot grożą Ci sankcje karno-skarbowe.

Jak tego uniknąć: Każdy wydatek firmowy musi mieć logiczne uzasadnienie biznesowe. Jeśli masz wątpliwości, czy dany koszt zostanie uznany, przygotuj notatkę wyjaśniającą jego celowość i związek z przychodami.

BŁĄD #4: Niewłaściwa dokumentacja darowizn

Problem: Często ludzie przekazują darowiznę na cele charytatywne gotówką do puszki lub robią przelew z niejasnym tytułem (np. "na parafię"), a potem próbują ją odliczyć.

Konsekwencja: Brak dowodu wpłaty na rachunek bankowy lub nieprecyzyjny tytuł przelewu uniemożliwia skorzystanie z odliczenia. Urząd zakwestionuje ulgę z powodu braku odpowiedniej dokumentacji.

Jak tego uniknąć: Wszystkie darowizny pieniężne przekazuj przelewem. W tytule precyzyjnie określaj cel, np. "darowizna na cele kultu religijnego" lub "darowizna na działalność charytatywno-opiekuńczą".

BŁĄD #5: Mylenie odliczenia od dochodu z odliczeniem od podatku

Problem: Zdarza się, że podatnicy błędnie obliczają korzyść podatkową, myśląc, że cała kwota ulgi wróci do nich jako zwrot. Na przykład, odliczając 1 000 zł darowizny od dochodu, spodziewają się o 1 000 zł niższego podatku.

Konsekwencja: Rozczarowanie i błędne planowanie finansowe. Rzeczywista oszczędność jest niższa.

Jak tego uniknąć: 

Zapamiętaj różnicę:

• Odliczenie od dochodu (np. darowizny, IKZE) zmniejsza podstawę opodatkowania. Oszczędność to procent odliczonej kwoty (12% lub 32%). Odliczając 1 000 zł, oszczędzasz 120 zł lub 320 zł podatku.
• Odliczenie od podatku (np. ulga na dziecko) zmniejsza bezpośrednio kwotę podatku do zapłaty. Odliczając 1 000 zł, oszczędzasz dokładnie 1 000 zł.

‍

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy mogę rozliczyć się z małżonkiem, jeśli wzięliśmy ślub w połowie roku?

Tak, możecie. Przepisy pozwalają na wspólne rozliczenie, jeśli zawarliście związek małżeński w trakcie roku podatkowego i od dnia ślubu do końca roku istniała między Wami wspólność majątkowa. Warunki dotyczące formy opodatkowania (skala podatkowa) muszą być również spełnione.

Kupiłem na firmę drogi ekspres do kawy. Czy Urząd Skarbowy to zakwestionuje?

To zależy od uzasadnienia. Jeśli prowadzisz biuro, w którym przyjmujesz klientów lub zatrudniasz pracowników, zakup ekspresu jest kosztem związanym z prowadzeniem działalności (reprezentacja, potrzeby socjalne pracowników). Jeśli jednak pracujesz sam z domu, a ekspres jest bardzo drogi i luksusowy, urzędnik może uznać to za wydatek o charakterze osobistym. Kluczowe jest, abyś potrafił wykazać jego biznesową celowość.

Oddałem 2 litry krwi i przekazałem 3 000 zł darowizny na OPP. Mój dochód to 80 000 zł. Jak policzyć limit 6%?

Najpierw sumujesz wartość wszystkich darowizn objętych limitem, a następnie porównujesz ją z Twoim limitem.

• Wartość darowizny krwi: 2l×130zł/l=260zł.
• Darowizna na OPP: 3 000 zł.
• Łączna wartość darowizn: 260zł+3000zł=3260zł.
• Twój limit odliczenia: 6%×80000zł=4800zł. Ponieważ 3 260 zł jest niższe niż 4 800 zł, możesz odliczyć od dochodu całą kwotę 3 260 zł.

Czy mogę skorzystać z jednorazowej amortyzacji na używany samochód?

Nie, w przypadku samochodów osobowych jest to praktycznie niemożliwe. Jednorazowa amortyzacja w ramach pomocy de minimis (limit 50 000 EUR) oraz dla nowych środków trwałych (limit 100 000 zł) wyraźnie wyklucza samochody osobowe. Jedyną opcją jest zakup auta o wartości do 10 000 zł i zaliczenie go jednorazowo w koszty jako niskocenny składnik majątku.

Przekroczyłem próg 120 000 zł w listopadzie. Czy 32% podatku płacę od całego dochodu?

Nie, absolutnie nie. To częsty mit. Stawkę 32% płacisz tylko od nadwyżki ponad 120 000 zł. Cały Twój dochód do kwoty 120 000 zł jest opodatkowany stawką 12%. Jeśli Twój roczny dochód wyniesie np. 130 000 zł, to 120 000 zł będzie opodatkowane stawką 12%, a tylko 10 000 zł stawką 32%.

Podsumowanie

Istnieje wiele legalnych i skutecznych sposobów, by obniżyć wysokość podatku PIT – zarówno dla osób rozliczających się na skali, jak i prowadzących działalność gospodarczą. Klucz tkwi w odpowiednim planowaniu i dokumentowaniu wszystkich działań – od faktur po potwierdzenia darowizn. Nawet niewielkie decyzje, podjęte z wyprzedzeniem, mogą przełożyć się na znaczące oszczędności w skali roku.

Czujesz, że gubisz się w gąszczu przepisów? Chcesz mieć 100% pewności, że Twoje rozliczenie jest optymalne i bezpieczne? Skontaktuj się z naszym biurem VATAX. Nasi eksperci przeanalizują Twoją sytuację i znajdą najlepsze, dopasowane do Ciebie rozwiązania, które pozwolą Ci zaoszczędzić maksymalną kwotę.

‍

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (w szczególności Art. 6 ust. 2 dotyczący wspólnego rozliczenia, Art. 22 dotyczący kosztów uzyskania przychodów, Art. 26 dotyczący odliczeń od dochodu, Art. 27 dotyczący skali podatkowej).
• Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.